Damforcings zijn er voor gevorderden

Eric van Dusseldorp

Forcings zijn lastige damproblemen. Ze doen bijna zonder uitzondering een beroep op het analytische vermogen van zowel de problemist als de oplosser. Wie geen redelijke partijspeler is, kan zich wellicht beter niet aan deze materie wijden. Maar met het naspelen van een forcing is natuurlijk niets mis.

In deze rubriek enkele forcings van topproblemist Jaap Bus. De composities zijn ooit ergens eerder gepubliceerd, maar dat maakt het plezier om ze na te spelen er natuurlijk niet minder om.

Het is niet absoluut noodzakelijk, maar in de regel hebben forcingproblemen een mooie, natuurlijke beginstand. Zoals bijvoorbeeld de diagramstand. Een uiterst subtiel miniatuur met wederzijds vijf schijven dat zo uit een partij zou kunnen zijn ontleend.

Hoe te winnen? Iemand die geen zin heeft om te rekenen, speelt wellicht 34-29 en ziet wel wat ervan komt. Om dan tot de conclusie te komen dat het standje te dun is om te winnen. Er zit evenwel een loepzuivere winst in. Wit wint door 1. 34-30,… Dreigt met 28-23 terwijl (20-25) verhinderd is door een 2-om-2. Gedwongen is dus 1…, 14-19; waarna wit verdergaat met 2. 33-29,… Er is weer één antwoord: 2…, 20-25; 3. 30-24, 19x30; 4. 35x24, 4-9; (want op 4-10 wint 28-23, 18-22, 23-19, 13-18, 38-32, 10-15, 19-14.) 5. 28-23, 18-22; 6. 23-19, 22-28; 7. 19x8,… Nu volgt op (28-33) 24-20! en 8-2. 7…, 9-13 (zwart investeert nog een schijf); 8. 8x19, 28-33; Heel sneaky lijkt zwart alsnog remise te maken, maar er volgt 9. 24-20!!, 25x34; 10. 38x40!

De auteur merkt nog op: “De aanvangsstand stand is met zorg gekozen . Met het zwarte stuk van 4 op 3 is het nog steeds gewonnen , met dezelfde hoofdvariant. Maar zwart heeft dan een veel langere verdediging, hetgeen afbreuk zou doen aan het effect.“ Een heel terechte constatering! Je moet een forcing niet onnodig moeilijk willen maken. Overmachtsresten etc. maken een compositie er sowieso nooit mooier op.

Jaap Bus is ook auteur van misschien wel de langste forcing ooit. Zie diagram. Wit wint door 1. 47-41! (dreigt 34-30 (13-19) 37-31, 38-32, 33x4), 18-22; 2. 34-30, 13-19; 3. 39-34, 23-28; 4. 43-39, 9-13 (verhindert 38-32 door 24-29! etc.); 5. 41-36, 13-18; 6. 37-31, 26x37; 7. 42x31, 18-23; 8. 31-27, 22x31; 9. 36x27; 28-32; 10. 48-43, 32x21; 11. 33-28, 23x32; 12. 38x7, 2x11; 13. 39-33, 11-17; 12. 43-38, 17-22; 13. 38-32, 5-10; 14. 32-28!!, 22-27; 15. 28-22!, 27x18; 16. 34-29, 18-22; 17. 29-23, 19x39; 18. 30x19, 14x23; 19. 25x5, 28-33; 20. 5x32, 22-28; en is het nu geen remise? Nee, 21. 32x10!, 15x4; 22. 40-34, 39x30; 23. 35x24 en wint.

Zie diagram. Winst door 1. 46-41, 24x33; 2. 39x8, 2x13; 3. 34-29, 20-24; 4. 29x20, 15x24; 5. 40-34, 18-23; 6. 22-18, 23x12; 7. 34-29, 24x33; 8. 32-28, 21x23; 9. 44-40, 35x44; 10. 50x17, 16-21; 11. 17-11, 7x16; 12. 41-36, 21-27; 13. 31x22, 16-21; 14. 22-17, 21x12; 15. 37-32, 12-17; 16. 32-27, 26-31; 17. 27-21, 17x26; 18. 36x27.

De oplossing van de opgave van vorige week (auteur: P. Kuiper, wit: 15, 20, 22, 28, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 48, zwart: 4, 9, 10, 11, 12, 14, 19, 21, 25, 29, 36,) luidt: 22-18 (36x49) 18x27 (49x16) 48-43 (16x49) 40-35 (49x40) 45x23 (25-30, of?) 35x13 (9x29) 20x9 (4x13) 15x4 (29-33) 4x18 (33x13) 39-33.

De nieuwe opgave is, uiteraard, een forcing van Jaap Bus. Zie diagram. Lastige materie, ditmaal. Echt een vraagstuk voor gevorderden. Wit begint en wint. Het klopt dat wit een schijf meer heeft.

Terug naar damrubrieken