Luteijns denkraam tart Kingsrow

Eric van Dusseldorp

“Heer Bommel, wat heeft u toch een groot denkraam”, sprak Pee Pastinakel in een van de verhalen van wijlen Marten Toonder. De kabouter had ooit een ballpoint van Bommel gekregen en dacht dat deze daar de uitvinder van was. Een misverstand natuurlijk, maar als heer van stand liet Bommel de kleine Pee natuurlijk maar al te graag in de waan. Oplettende lezertjes hebben echter nooit zo’n hoge dunk gehad van Bommels denkraam. Meestal was het immers Tom Poes die een list moest verzinnen om zijn grote vriend uit de door hemzelf gecreëerde penarie te helpen…

`Een groot denkraam` is mogelijk wel van toepassing op dammer Frits Luteijn, gezien zijn prestatie tijdens de tweede ronde van de kwalificatiewedstrijden voor de NK-finale. Een bijzondere winstvoering om twee redenen. In de eerste plaats heeft het opblazen van de zwarte stand (het offer, dan eerst 34-29 en vervolgens de tijdelijke doorbraak) al zo vroeg in de opening een origineel tintje. Ten tweede omdat computerprogramma Kingsrow, dat miljoenen standen per seconde berekent, in het begin totaal niet onder de indruk is van Luteijns forcing. Tientallen minuten denkt het digitale rekenwonder dat de actie ongeveer gelijkwaardig is. Pas nadat wit met een schijf op tien staat, ziet Kingsrow het ook: weliswaar houdt zwart de stand in materieel opzicht gelijk, maar wit breekt uiteindelijk door.

Wit: F. Luteijn – Zwart: M. Koopmanschap

 

1. 33-28, 17-21; 2. 31-27, 19-23; 3. 28x19, 14x23;  4. 38-33, 21-26; 5. 34-30, 10-14; 6. 30-25, 14-19;  7.25x14, 9x20; 8. 35-30, 20-24; 9. 40-35, 5-10; 10. 43-38, 10-14; 11. 49-43, 11-17; 12. 45-40, 4-9;  13. 39-34, 17-21;  14. 44-39, 7-11; 15. 30-25, 11-17; 16. 34-30, 17-22; 17. 39-34, 22x31; 18. 36x27 6-11;  19. 50-45, 2-7?;

 

Zie diagram. Kingsrow denkt in deze stand lang na en twijfelt tussen 34-29 en het door Luteijn gespeelde gambiet. Uiteindelijk kiest hij dan wel voor het laatste, zonder overtuigd te zijn van daadwerkelijke winstkansen. Het programma taxeert het gevolgde plan slechts als iets beter voor wit. Maar in werkelijkheid is het vrijwel tot zelfs helemaal gewonnen!

20. 27-22!, 18x27; 21. 32-28, 23x32; 22. 37x28, 12-18; Een betere zet lijkt er niet te zijn. Wits plan is niet tegen te houden. 23. 34-29!, 7-12; Zie vorige opmerking.

24. 29x20, 15x24; 25. 28-23!, 19x39; 26. 30x10, 39-44; Absoluut de beste verdediging, anders wint wit gemakkelijk.

27. 40x49, 9-14; 28. 10x19, 13x24; Pas op dit moment ziet Kingsrow, na toch nog wel enkele minuten, dat wit gewonnen staat. Wellicht staart het programma zich blind op een zeer taaie, typische Kingsrow-verdediging, en komt er dan pas na zeer diepe berekeningen achter dat die faalt. Zo diep kan Luteijn natuurlijk niet rekenen en dat is in deze stand ook niet nodig. Hij maakte het karwei onberispelijk af.

29. 43-39 18-23; 30. 49-44!, 8-13; 31. 44-40,…

Een alternatief winstplan is het offer 35-30 gevolgd door 25-20. (3-9) is namelijk verhinderd door 20-14! gevolgd door 44-40. Maar wits speelwijze is minstens even goed, zo niet beter.

31…, 13-19; 32. 38-33!, 27-32; 33. 39-34, 32-38; 34. 34-29, 23x34; 35. 40x20, 38x29; 36. 20-15 en de jeugdige Koopmanschap zag het zinloze van verder spelen in.

Wit: F. Passchier – Zwart: W. van der Kooij

 

Zie diagram. Uit dezelfde kwalificatiereeks. Wit won snel door 35. 40-34, 22x33; 36. 32-28, 23x43; 37. 34x14, 9x20; 38. 48x28,…

Oplossing vorige opgave (A.P. de Zwart, wit: 19, 21, 27, 28, 31, 33, 35, 37, 38, 39, 42, 43, 45, 48, 50 / zwart: 1, 6, 7, 8, 12, 13, 16, 17, 23, 24, 25, 26, 29, 30): Winst door 38-32 (29x49) 27-22 (16x47) 22x2 (23x41) 39-33 (26x37) 2-7 (47x29) 7x4 (24x13) 4x24 (over 41) (30x19) 48-42 (37x48) 50-44 (49x40) 45x34 (48x30) 35x2.

Ook de nieuwe opgave is een tweede publicatie van de onlangs overleden Aart de Zwart uit Haarlem. Hij verdient het en de lezer ook. Zie diagram. Wit begint en wint.

 

Terug naar damrubrieken